102 urodziny Marii Mireckiej-Loryś

7 lutego 2018 r. piękny jubileusz 102 urodzin obchodziła Maria Mirecka-Loryś, która poświęciła swoje życie na rzecz działalności patriotycznej. Z tej okazji w Miejskim Domu Kultury w Stalowej Woli zorganizowano uroczystość, na którą zaprosił Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Obwodu Nisko – Stalowa Wola.

Podczas uroczystości z okazji jubileuszu urodzin mieszkającej na terenie powiatu niżańskiego Pani Marii, zorganizowanych dla weteranki ruchu oporu z czasów II wojny światowej, działaczki polonijnej i społeczniczki, komendantki głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet oraz komendantki na okręg COP Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, Powiat Niżański reprezentowali: Wicestarosta Niżański Adam Mach i Członek Zarządu Powiatu Niżańskiego Józef Sroka.

W tym czasie Miejskim Domu Kultury odbyła się również stalowowolska premiera filmu pt. „Narodowe Zjednoczenie Wojskowe – do końca wierni Polsce”, który powstał ze środków Ministerstwa Obrony Narodowej. Na premierowy pokaz zaproszeni zostali: reżyser Łukasz Korwin i kierownik produkcji Monika Korwin.

Maria Mirecka-Loryś urodziła się 7 lutego 1916 r. w Ulanowie jako siódme dziecko z ośmiorga rodzeństwa. W 1921 roku rodzina zamieszkała w Racławicach koło Niska. W 1937 r. Maria Mirecka ukończyła gimnazjum w Nisku. Podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jej plany i marzenia przerwała wojna. Podążając śladami starszego rodzeństwa zaangażowała się w działalność Młodzieży Wszechpolskiej. Od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. W latach 1939-1945 należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w Powiecie Niżańskim, a następnie całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. W tym czasie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN oraz kurierką Komendy Głównej NOW. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Przyjęła pseudonim „Marta".

Po zakończeniu wojny Maria Mirecka-Loryś podjęła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana na dworcu kolejowym w Nisku. Następnie była więziona w Rzeszowie, Warszawie i Krakowie. Została zwolniona 1 września 1945 r. na mocy amnestii. Zimą 1945 r. opuściła Polskę podając się za obywatelkę Luksemburga. Z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu II Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną, gdzie poznała swego przyszłego męża oficera rezerwy Henryka Lorysia. W październiku 1946 r. już jako małżeństwo wyjechali do Anglii. Następnie w styczniu 1952 r. do USA. Maria Mirecka-Loryś aktywnie zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała aktywnie m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkinią ZG Związku Polek w Ameryce i Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem “Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce.

W 2014 r. powstał reportaż dokumentalny autorstwa Ewy Szakalickiej z cyklu „Koło historii: szkic do życiorysu” pt. „Maria Mirecka – Loryś”.

W ostatnich latach brała udział w licznych konferencjach naukowych oraz wydarzeniach patriotycznych. Została uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi m.in.: Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi. 3 maja 2006 r. z rąk prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. 12 lutego 2016 r. odznaczona przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Fot.: Z. Surowaniec www.echodnia.eu