Chrońmy najmłodszych przed hejtem i mową nienawiści

Agresywne, obraźliwe wypowiedzi pod adresem internautów, a także wpisy wzbudzające niechęć i wrogość wobec innych osób czy całych społeczności ze względu na ich odmienność czy inne poglądy to niestety stałe elementy wirtualnego świata. Stykają się z nimi najmłodsi  - dzieci i młodzież, którzy należą do najbardziej aktywnych użytkowników sieci. Odmienne poglądy, szkolne nieporozumienia, konflikty rówieśnicze, przenoszone niejednokrotnie ze świata realnego, powodują lawinę wulgarnych, uwłaczających komentarzy wymierzonych w inne osoby. Budzą lek, strach, poczucie wykluczenia u osób atakowanych. Stres związany z przeżywaniem ataków hejterów w skrajnych przypadkach może prowadzić do depresji, a nawet myśli samobójczych. Z raportu „Nastolatki 3.0” opublikowanego przez NASK wynika, że przeszło połowa uczestników badania była świadkiem poniżania, wyzywania czy ośmieszania swoich znajomych w sieci.

Młodzi ludzie, mylnie przekonani o anonimowości w sieci, często dopuszczają się hejtu oraz zachowań, noszących znamiona mowy nienawiści. Brak reakcji ze strony dorosłych utwierdza sprawców w poczuciu bezkarności i potęguje poczucie bezsilności u ofiar, które boją się lub wstydzą mówić głośno o swoich problemach.

W listopadzie trwa obchodzona co roku międzynarodowa Kampania 19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu młodzieży. Działania realizowane w ramach kampanii kładą nacisk na prawa dziecka. Ich celem jest przeciwdziałanie, a także budowanie świadomych postaw wobec przemocy, również w sieci. W warunkach obostrzeń spowodowanych epidemią COVID – 19 dzieci niemal cały czas spędzają w domu, z tego w dużym stopniu przed komputerem. Pozbawione bezpośrednich kontaktów rówieśniczych i kontroli ze strony szkoły, zdane są w dużej mierze na świat wirtualny. W świecie tym narażone są na wiele niebezpieczeństw i ryzykownych zachowań. Nie bądźmy obojętni na te zagrożenia. Pamiętajmy, że zachowania godzące w dobro innych osób, do których dochodzi w Internecie, mogą pociągać za sobą konsekwencje prawne.

Działania, mające na celu przeciwdziałanie mowie nienawiści i zachowaniom noszącym znamiona hejtu realizowane są również przez podkarpacką Policję. Komenda Wojewódzka Policji w Rzeszowie realizuje program profilaktyczny Cyberbezpieczni, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników Internetu poprzez uświadamianie adresatom specyfiki zagrożeń wynikających z korzystania z Internetu, przedstawienie rodzicom, opiekunom, nauczycielom i pedagogom specyfiki cyberzagrożeń oraz upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży zasad bezpiecznego korzystania z Internetu. W ubiegłym roku w ramach programu policjanci, współpracując niejednokrotnie z podmiotami zewnętrznymi, przeprowadzili ponad 3 tysiące spotkań z uczniami, pedagogiami i rodzicami. Zorganizowali szereg szkoleń, konkursów, debat i konferencji, które były okazją do przekazania wiedzy na temat bezpiecznego zachowania w sieci i przeciwdziałania internetowym zagrożeniom. Obecnie, z uwagi na zagrożenie epidemiczne spotkania z młodzieżą prowadzone mogą być jedynie w sposób zdalny.

Przedsięwzięcia profilaktyczne realizowane na rzecz przeciwdziałania hejtowi i mowie nienawiści podejmowane są również na szczeblu centralnym. W ramach Programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań Razem bezpieczniej im. Władysława Stasiaka na lata 2018 – 2020 na zlecenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji został nagrany spot profilaktyczny o tematyce związanej z zapobieganiem hejtowi wśród dzieci i młodzieży, skierowany głównie do rodziców. Dostępny jest pod adresem: https://drive.google.com/file/d/1f7TVddZbsjRQtqwLhV6NCi49Y02Zgm6L/view?usp=sharing